| ชื่อแหล่งโบราณคดี | พระธาตุแก้งกอย |
| ที่ตั้ง | บ้านโนนคูณ ตำบลโนนคูณ อำเภอคอนสาร |
| รูปแบบศิลปกรรม | ศิลปะล้านช้าง |
| อายุ | พุทธศตวรรษที่ ๒๒ – ๒๓ |
| สถานะการขึ้นทะเบียน | – |
| ข้อมูลข้างต้น | ธาตุแก้งกอย ตั้งอยู่ในวัดพระธาตุแก้งกอย ตำบลโนนคูณ อำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ เป็นโบราณสถานประเภทธาตุหรือเจดีย์ธาตุบัวเหลี่ยมย่อมุม ๓ ชั้นลดหลั่นกันไป ได้รับอิทธิพลมาจากศิลปะล้านช้าง ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๒๒ – ๒๓ ขนาดสูงประมาณ ๙.๕๐ เมตร กว้าง ๕.๔๐ เมตร ก่อด้วยอิฐสอปูน มีการขุดแต่ง – บูรณะและปรับปรุงสภาพภูมิทัศน์บริเวณธาตุแก้งกอยโดยสำนักงานโบราณคดีและพิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติที่ ๙ นครรราชสีมาเมื่อปี พ.ศ.๒๕๔๕ สามารถวิเคราะห์ รูปแบบทางศิลปะเป็น ๓ ส่วน ได้แก่ ส่วนฐาน ประกอบไปด้วยชุดฐานเขียงทรงเตี้ย ๓ ชุด ต่อด้วยท้องไม้ เหนือขึ้นไปเป็นฐานบัวรองรับปากระฆังคั่นด้วยลวดบัวปลายตวัดงอนขึ้น ส่วนองค์ระฆัง เหนือฐานบัวรองรับปากระฆัง จะเป็นลวดบัวรองรับองค์ระฆังเหลี่ยมหรือบัวทรงเหลี่ยม ซึ่งเป็นลักษณะเฉพาะของศิลปะล้านช้าง แต่เป็นบัวเหลี่ยมประเภทบัวเหลี่ยมย่อมุมรองรับส่วนยอด ลักษณะเด่นของพระธาตุแก้งกอยนั้นพบว่าองค์เป็นบัวเหลี่ยมซ้อนบัวเหลี่ยม เนื่องจากเหนือองค์ระฆังทรงบัวเหลี่ยมมีฐานรองรับ สันนิษฐานว่าเป็นฐานบัวเอวขัน ๓ เส้นทำหน้าที่ รองรับองค์ระฆัง บัวเหลี่ยม ซึ่งเป็นลักษณะเช่นเดียวกันทั้งหมด ๓ ชั้น อาจเป็นการนำมาปรับเปลี่ยนเป็น รูปแบบของช่างสกุลล้านช้างเอง ส่วนยอด ส่วนยอดเหนือองค์ระฆังบัวเหลี่ยมย่อมุม คือยอดบัวเหลี่ยมย่อมุมรับส่วนฐาน มีลักษณะคล้ายกับบัวเหลี่ยมพระธาตุพนม ย่อมุมรับส่วนฐานจนทำให้ยอดบัวเหลี่ยมมีขนาดเล็กลง คล้ายปลี เหนือขึ้นไปเป็นยอดบัวเหลี่ยมย่อมุมรองรับส่วนฐาน ยอดสุดเป็นปลีและฉัตร |
| แหล่งอ้างอิง | พระธาตุแก้งกอย. องค์การบริหารส่วนตำบลโนนคูณ [ออนลน์]. สืบค้นจาก http://www.nonkoon.go.th/data.php?content_id=18. (เข้าถึงวันที่ 3 มีนาคม 2565). |
